Trước khi Lúa học bài phân loại AI, Lúa cũng tự khen mình vì đã hoàn thành chương 1 với các bài học khô khan. Lúa đã tìm hiếu qua AI là gì, phân biệt AI, lịch sử phát triển AI đến 2024 cũng như là các thành tựu của AI trong cuộc sống.
Hôm ấy, Hai Lúa quyết định mời mấy người bạn Việt ở New Zealand, trong đó có Tám, Lan và Dũng, đến quán cà phê gần nhà để trò chuyện. Đã lâu không gặp, mọi người vui mừng hàn huyên, hỏi han cuộc sống của nhau. Đến lúc đề cập đến việc Hai Lúa đang học về AI, cả nhóm hào hứng bảo Hai Lúa chia sẻ đã học được gì.
Bài 5: Phân Loại AI theo Tính Toán và Ứng Dụng
Hai Lúa cười xòa, gãi đầu rồi bắt đầu kể.
“Tui mới học một bài thú vị lắm, về các loại trí tuệ nhân tạo (AI) á. Nghe thì tưởng đâu là khoa học viễn tưởng, mà thật ra nhiều cái tụi mình xài hàng ngày đều liên quan tới nó hết trơn!”
Thấy mọi người tò mò, Hai Lúa giải thích từng loại AI với cách ví von hài hước:
AI Hạn Chế – “Thằng Làm Mộc Một Món”
“Loại đầu tiên là AI Hạn Chế, hay tui gọi vui là ‘thằng làm mộc một món.’ Nó chỉ biết làm một thứ duy nhất. Ví dụ như cái thằng Siri trên điện thoại, kêu làm gì thì nó làm đó, không làm được chuyện gì khác đâu. Hay như Deep Blue – cái máy tính cờ vua hồi xưa á, chơi giỏi lắm nhưng kêu nó nhận diện hình ảnh thì nó đơ ngay!”
Cả nhóm cười rộ, gật đầu vì ví dụ dễ hiểu.
AI Tổng Quát – “Thợ Cả Đa Năng”
Hai Lúa hắng giọng: “Loại thứ hai cao cấp hơn, gọi là AI Tổng Quát. Loại này như ‘thợ cả đa năng,’ có thể hiểu và học đủ thứ, như con người mình vậy đó. Nhưng khổ nỗi, tới giờ vẫn chưa có cái máy nào đạt tới trình độ này, chỉ là giấc mơ thôi. Nếu có được thì sẽ là kỳ tích, vì nó có thể làm nhiều thứ từ viết văn, làm toán cho tới… nấu ăn!”
Tám trầm trồ, “Nghe đã ghê, chắc còn lâu lắm mới có ngày đó.” Lan nói thêm “vì vậy, chúng ta chẳng sợ AI lấy công việc của chúng ta đâu!”
Siêu AI – “Ông Thầy Toàn Năng”
Rồi Hai Lúa nhấn mạnh: “Loại cuối cùng là Siêu AI, tui hay gọi là ‘ông thầy toàn năng.’ Nó sẽ thông minh hơn cả con người, giỏi từ sáng tạo đến giao tiếp xã hội. Nhưng mà loại này đúng là chỉ trong phim, chưa ai thấy nó thiệt ngoài đời đâu!”
Lan phì cười, “Vậy thì chúng ta chưa cần lo có người máy thông minh lấn lướt mình nhỉ?”. Lan thật đáng yêu!
Phân loại AI theo ứng dụng – Đa tài đa dụng
Hai Lúa tiếp tục: “Rồi còn có cách phân loại AI theo ứng dụng nữa. Tui nói ngắn gọn thôi:
- AI Nhận Diện Hình Ảnh: Giống như cái máy chụp hình biết ai là ai. Nó hữu dụng trong bảo mật, kiểm tra sức khỏe và xe tự lái.
- AI Xử Lý Ngôn Ngữ Tự Nhiên (NLP): Này là ‘thằng’ hiểu được lời nói, như mấy cái chatbot với Google Translate.
- AI Ra Quyết Định: Loại này dùng cho tài chính, dự đoán thị trường hoặc chẩn đoán bệnh – phân tích và đưa ra quyết định siêu nhanh!”
Ứng dụng thực tiễn
Hai Lúa kết luận: “Túm lại, mấy cái AI hạn chế là thứ tụi mình hay xài hàng ngày, còn mấy loại cao siêu hơn thì dân khoa học đang nghiên cứu. Hiểu được phân loại này cũng giúp mình biết khả năng và giới hạn của AI tới đâu. Vậy nên, giờ mà mấy đứa nghe ai nói AI là sắp thay thế con người, cứ nhớ mấy chuyện tui kể là hiểu ngay hà!”
Cả nhóm gật gù, cảm thấy chủ đề phức tạp bỗng trở nên dễ hiểu và gần gũi hơn nhờ cách giải thích của Hai Lúa. Tám bông đùa: “Bữa nào dạy tui nữa nha Hai Lúa, học vậy mới dễ hiểu!”
Hai Lúa cười hiền, “Rồi, cứ chờ bài AI nhận diện hình ảnh, tui sẽ kể cho nghe tiếp!”
Tài liệu tham khảo
- AI Classification: Types of AI (Phân loại AI: Các loại AI) – Built In
- Artificial Intelligence Types: Narrow vs. General AI (Các loại trí tuệ nhân tạo: AI hẹp và AI tổng quát) – Simplilearn
- The Different Types of Artificial Intelligence (Các loại trí tuệ nhân tạo khác nhau) – IBM
- Types of Artificial Intelligence (Các loại trí tuệ nhân tạo) – Towards Data Science
