Những năm 80s, mỗi sáng tôi đều ra chạy ra cái hiệu sách quốc doanh thị xã đọc ngấu nghiến những truyện cổ tích Việt Nam, rồi các dân tộc anh em (bana, Ê đê, Thái). Giấy của những quyển sách khi ấy vàng khó tả; chắc do tái chế từ những tờ báo, giấy kế hoạch nhỏ của bọn trẻ con đóng góp. Sách thì bỏ trên kệ, bao phủ bằng tấm nylon trắng đục vì bụi.
Năm 85, chị tôi du học Liên Xô về, mang về cơ man nào là sách. Từ truyện cổ Andersen, anh em nhà Grim, những đứa con của thuyền trưởng Grand, Nanh Trắng. Ngày đó cầm mấy quyển sách này chạy khắp sớm để khoe với bọn trẻ con, rồi cho bọn nó mượn đọc. Đó là lần đầu tiên tôi tiếp cận được văn học phương tây. Nhiều khi nằm trong mùng (tránh muỗi), ánh sáng không đủ vẫn đọc vì ghiền.
Về nhà ông nội học một thời gian, được tiếp cận cái giá sách của ông chú ruột. Tôi được đọc hầu hết các tác phẩm vĩ đại của Trung Quốc, in dưới thời Việt Nam Cộng Hoà. Tôi thuộc làu các nhân vật trong Tam Quốc. Vào lớp 9 chuyên toán, ông thầy giáo già cho mượn hàng tá sách của Lê Hải Châu bảo về đọc. Thầy bảo không bổ bề ngang cũng bổ bề dọc, thế là tôi yêu toán từ đó!
Lên SG học cấp 3 lại tiếp cận 1 tủ sách khác của bà chị, lần này toàn là sách kinh tế, tin học văn phòng. Có bạn nào còn nhớ hay biết Vietres, Pascal là gì không? Máy tính lúc đó là AX286 phải khởi động bằng đĩa mềm MS DOS. Hai năm cuối phổ thông, mắc chứng gì tôi lôi toàn sách y khoa ra đọc. Vì thế nên biết rất nhiều các triệu chứng lâm sàng, các loại tên thuốc, biệt dược. Chắc cũng vì vậy mà ngay ngưỡng cửa cuộc đời, tôi may mắn được vào làm cho cái công ty dược của Pháp trong khi chuyên ngành chính là Kinh Doanh Tiền Tệ (Bảo Hiểm).
12 năm đọc sách thánh hiền. Đùng một cái vào đại học, cả đám phải đọc một cái loại sách “kinh khủng” nhất quả đất: chủ nghĩa mác lê nin, lịch sử đảng cộng sản. Lần đầu tiên một người ham đọc sách như tôi chán đọc sách vì bị bắt buộc đọc tạp chí cộng sản, chủ nghĩa duy vật biện chứng… Nế mấy môn đó mà VN có áp dụng phần mềm TurnItin, đảm bảo 100% đạo văn.
Nói tới cái thư viện tổng hợp này, bạn sẽ thấy họ rất quan liêu. Làm cái thẻ thư viện, phải về phường ra công an chứng nhận đủ thứ giấy. Vô thư viện mà thấy ai nằm gục mặt xuống ngủ là y như rằng họ đang học mấy môn hắc ám ở trên. Thanh niên hay nổi nóng, tôi qua cái thư viện IDECAF (viện trao đổi văn hoá với Pháp) mượn toàn sách tiếng tây về đọc. Lần đầu tiên tiếp cận các thiết bị nghe nhìn của Tư Bản, nó sướng nổi da gà.
Ra trường đi làm, công ty toàn anh chị lớn tuổi, ai cũng có nhiều sách. Mượn sách của họ có mà đọc tới gìa cũng chưa hết. Tham gia đọc 1 số tài liệu y khoa rồi dịch 1 số sang tiếng Việt cho Y Bác Sỹ (là khách hàng của công ty), cũng trơn tru. Nếu mà không có 2 năm ghiền sách y khoa của bà chị, chắc gì tôi có vốn từ để dịch.
Năm 2007, tôi đầu quân cho Mekong Capital, công ty có cái thư viện đẹp nhất quả đất hihi (hình dưới). Ở đây là một nhà sách thu nhỏ với những quyển sách kinh tế, tài chính, kỹ năng lãnh đạo của Jack Welch, Warren Buffet, Bill Gates, Boston consulting group, McKinsey. Sếp là Chris Freud, một người rất ham đọc sách. Ổng đi công tác về là thư viện có thêm quyển sách. Tạp chí thì toàn Forbes, HBR, Times. Lâu lâu còn bảo nhân viên đọc 1 quyển sách rồi chia sẻ ý tưởng
Thói quen đọc sách của tôi, được cộng hưởng bởi bạn bè, người thân, đồng nghiệp và môi trường xung quanh. Khi tôi có con nhỏ, tôi lại càng cho chúng thấy rằng đọc sách là tốt, bằng cách cùng đọc sách với chúng. Tôi đọc, con tôi cũng đọc. Rồi cả nhà đi nhà sách, hội chợ sách. Ba lô hành trang cho các con lên đường sang New Zealand chỉ có sách (tiếng Việt) và thú bông.
Tôi ham đọc sách như vậy, nhưng chả là gì với tây trắng ở New Zealand. Tới giờ ăn trưa xong họ cũng cầm quyển sách để đọc. Đọc gì mà lắm thế! Đi học, bọn trẻ con được cô giáo yêu cầu về nhà đọc sách mỗi ngày. Đọc xong ghi phát biểu cảm tưởng để nhận sticker (chỉ là 1 ngôi sao). Vậy mà bọn trẻ đứa nào cũng khoái. Thói quen cũng từ đó mà hình thành.
Đọc ở nhà chưa đã, cả nhà dắt díu nhau đi thư viện. Hết nằm đến ngồi, chuyển sang quỳ, đôi khi chạy 1 vòng rồi về đọc tiếp. Xung quanh mình ai cũng đọc sách, chẳng lẽ lại ngồi chơi game. Đọc sách là để thư giản, giải trí hoặc là học 1 điều gì đó. Tôi đặt mục tiêu 1 tuần 1 cuốn sách, không để cám dỗ khác cuốn trôi thời gian.
Tìm đọc những gì mình cảm thấy hứng thú, chứ không theo những “recommeded books” của người khác. Tôi đọc truyện trinh thám, tội phạm thay vì ngôn tình. Đôi khi tôi cũng yêu cầu con nên thử đọc loại khác để đa dạng danh mục. Nhưng đứa thì cứ khủng long với không gian, đứa thì toàn truyện hư cấu (Fantasy). Tôi cũng chả dám bắt buộc. (Hình: Malcolm là tác giả tôi thích đọc)
Hôm nay gặp 1 đứa em trai tứ hải giai huynh đệ. Em đến trường từ sớm, chỉ để tìm 1 góc riêng yên tĩnh để đọc sách, chuẩn bị cho bài học buổi chiều. Em bảo qua NZ thấy người Kiwi đọc sách, em cũng cố gắng đọc vài trang trước khi ngủ; sáng trước khi đi làm. Đi đâu cũng để quyển sách trong xe, khi nào có thể đọc được thì đọc”. Em bảo, ở VN, em không có thói quen đọc sách như vậy. Cuộc sống du học quả là nhiệm màu.
7 việc cần làm để có thói quen đọc sách mỗi ngày
Để có một thói quen đọc sách tốt, các bạn thử dùng các cách sau. Biết đâu chừng, không bổ bề ngang cũng bổ bề dọc nhỉ
- Chơi với những người bạn, cộng sự cũng có thói quen đọc sách vì gần đèn thì sáng. Hoàn cảnh cũng là chất xúc tác cho thói quen đọc sách của bạn
- Hãy đọc vì tương lai của con bạn. Giờ đây bạn chưa có gia đình, bạn sẽ chưa thấy được điều đó. Nhưng khi bạn có con, bạn sẽ cảm thông điều tôi chia sẻ.
- Tạo một danh mục các quyển sách cần đọc
- Đến thư viện, nhà sách, hội chợ sách thường xuyên. Bạn sẽ tìm được quyển sách ưng ý. Tham gia meetup, hội những người thích đọc sách để chia sẻ sách, cùng đánh giá 1 quyển sách. Tham khảo Thư viện New Zealand từ A đến Z
- Lập chỉ tiêu 3 tuần 1 quyển sách (ví dụ)
- Tìm đọc loại sách mà bạn ưa thích, dần dần mở rộng ra loại sách khác
- Giảm bớt thời gian gameshow, show biz, trà chanh chém gió. Thay vào đó là 10 trang sách mỗi ngày
